لنفوم چیست؟
لنفوم از رشد غیرطبیعی لنفوسیت‌ها (B یا T) آغاز می‌شود و می‌تواند غدد لنفاوی، طحال، مغز استخوان، خون یا سایر اندام‌ها را درگیر کند. تنوع زیستی زیرگروه‌ها باعث می‌شود هر بیمار نیاز به تشخیص مولکولی و برنامه درمانی اختصاصی داشته باشد.
لنفوم به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود:
- لنفوم هوچکین - با سلول‌های رید-استرنبرگ مشخص می‌شود
- لنفوم غیر هوچکین - شامل بیش از ۶۰ زیرگروه مختلف
انواع لنفوم
لنفوم‌ها به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
- لنفوم غیرهوچکین — شامل بیش از چندین زیرگروه مانند DLBCL، فولیکولار، مانتل و بورکیت.
- لنفوم هوچکین — با سلول‌های رید-استرنبرگ مشخص می‌شود و در مراحل اولیه قابل‌درمان است.
- لنفوم CNS — نوع نادری که مغز و نخاع را درگیر می‌کند و نیازمند درمان تخصصی است.
- انواع نادر مانند BIA-ALCL مرتبط با ایمپلنت پستان
تشخیص‌های پیشرفته لنفوم جدید
PET/CT بر اساس معیارهای لوگانو
سیستم پنج‌نقطه‌ای دوویل در معیارهای لوگانو ۲۰۱۴ برای مرحله‌بندی و ارزیابی پاسخ در لنفوم‌های FDG-avid توصیه می‌شود.
سنجش MRD با ctDNA
پس از درمان خط اول در LBCL، MRD مبتنی بر ctDNA پیش‌آگهی‌کننده قوی‌تری از پاسخ تصویربرداری متداول است.
کاهش نیاز به بیوپسی مغز استخوان
لوگانو ۲۰۱۴ نیاز به بیوپسی روتین مغز استخوان را در هوچکین و بسیاری از NHLهای FDG-avid کاهش داده است.
علل و عوامل خطر
- سرکوب ایمنی (مانند پیوند عضو یا داروهای سرکوب‌کننده)
- عفونت‌های مرتبط (H. pylori، HCV، HIV، EBV، HTLV‑1)
- قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی و سابقه خانوادگی
- ایمپلنت‌های پستان در برخی موارد نادر
علائم و نشانه‌ها
شایع‌ترین علامت تورم بدون درد غدد لنفاوی است. دیگر علائم شامل تب، تعریق شبانه، کاهش وزن، خارش پوست و عفونت‌های مکرر می‌باشند. در صورت تداوم علائم، بررسی تخصصی ضروری است.
تشخیص لنفوم
تشخیص ترکیبی از معاینه، بیوپسی غدد لنفاوی، آزمایش خون، تصویربرداری (CT, MRI, PET)، بیوپسی مغز استخوان، LP در موارد لازم و تست‌های مولکولی/سیتوژنتیک است. نتایج مولکولی به انتخاب درمان هدفمند کمک می‌کنند.
درمان‌های پیشرفته لنفوم ۲۰۲۵
پیشرفت‌های کلیدی در درمان لنفوم
درمان‌های نوین مانند پلی‌راتشاپ، آنتی‌بادی‌های دووجهی و CAR-T بقا و پاسخ‌ها را در انواع شایع لنفوم بهبود داده‌اند.
| روش درمان | کاربرد اصلی | مزیت/داده کلیدی | ملاحظات مهم |
|---|---|---|---|
| R-CHOP | خط اول DLBCL کلاسیک | استاندارد سنتی با دسترسی وسیع | مسمومیت هماتولوژیک و کاردیوکسیکیتی |
| Pola-R-CHP | خط اول DLBCL پرخطر | بهبود نتایج در سالمندان و IPI بالا | نوروپاتی و سمیّت ADC مرتبط |
| آنتی‌بادی دووجهی | لنفوم B عودکرده/مقاوم | اثربخشی در موارد R/R | CRS و نوروتوکسیسیتی |
| CAR-T سلولی | R/R LBCL و برخی B-NHL | نرخ‌های پاسخ عمیق | CRS/ICANS؛ نیاز به مراقبت ویژه |
| Nivolumab + AVD | هوچکین پیشرفته | PFS دو‌ساله ۹۲٪ | ایمونوتوکسیسیتی مرتبط با PD-1 |
پیشرفت‌های اخیر در DLBCL
جایگزینی R-CHOP با Pola-R-CHP براساس داده‌های POLARIX برای برخی گروه‌ها (سن بالا، IPI بالا، زیرگروه ABC) بهبود مطلق قابل توجهی در پیامدها نشان داده است.
پیشرفت در هوچکین پیشرفته
ترکیب نیوولوماب+AVD نسبت به BV+AVD با PFS دو‌ساله ۹۲٪ در برابر ۸۳٪ و تحمل‌پذیری بهتر تأیید شد.
روش‌های درمان و مسیر درمان
سیر درمان به نوع و مرحله بستگی دارد. گزینه‌ها در بیمارستان‌های پیشرفته چین شامل:
- نظارت فعال برای لنفوم‌های کندرشد
- شیمی‌درمانی از جمله رژیم‌های استاندارد مانند CHOP
- درمان هدفمند مانند Rituximab یا Ibrutinib برای زیرگروه‌های مشخص
- پرتودرمانی و Proton Beam Therapy در مراکز مجهز
- ایمن‌درمانی سلولی — CAR‑T برای موارد مقاوم، TIL برای برخی تومورهای جامد، NK Therapy و Gamma‑Delta Therapy در مطالعات و پروتکل‌های تحقیقاتی
- پیوند سلول بنیادی در موارد خاص
- ژن‌درمانی و واکسن‌های سرطان در کارآزمایی‌های بالینی
تیم ما مسیر درمانی را بر اساس پرونده شما طراحی می‌کند: ارزیابی اولیه، تست‌های مولکولی، معرفی به مرکز مناسب در چین و تعیین پروتکل درمانی یا ثبت نام در کارآزمایی بالینی.
بهترین مراکز درمان لنفوم در جهان رتبه‌بندی ۲۰۲۵
مراکز برتر جهانی
- MD Anderson Cancer Center - آمریکا
- Memorial Sloan Kettering - آمریکا
- Mayo Clinic - آمریکا
- Gustave Roussy - فرانسه
- The Royal Marsden - بریتانیا
مراکز برتر آسیایی
- Samsung Medical Center - کره جنوبی
- Asan Medical Center - کره جنوبی
- National Cancer Center Hospital Tokyo - ژاپن
- National Cancer Centre Singapore - سنگاپور
چرا بیمارستان‌های پیشرفته چین؟
مراکز چین تلفیقی از آزمایش‌های مولکولی پیشرفته، تیم‌های چندرشته‌ای و دسترسی به کارآزمایی‌های بالینی را فراهم می‌کنند. این مراکز امکان دریافت درمان‌های نوین مانند CAR‑T و درمان‌های ترکیبی را برای بیماران بین‌المللی تسهیل می‌کنند.
پیش‌آگهی
پیش‌آگهی به نوع، مرحله و پاسخ به درمان بستگی دارد. لنفوم هوچکین در مراحل اولیه معمولاً پیش‌آگهی بسیار خوبی دارد. تشخیص و درمان اختصاصی بر اساس مشخصات مولکولی می‌تواند نتایج را به‌طور قابل‌توجهی بهبود دهد.
منابع و مطالعات بیشتر
پرسش‌های متداول
آیا CAR‑T برای لنفوم کاربرد دارد؟
بله؛ CAR‑T برای برخی لنفوم‌های B‑cell مقاوم یا عودکننده (مثلاً DLBCL) اثبات‌شده و در مراکز تخصصی در چین ارائه می‌شود.
TIL و NK Therapy چه کاربردی دارند؟
TIL بیشتر برای تومورهای جامد کاربرد دارد اما در مطالعات ترکیبی برای برخی لنفوم‌ها بررسی می‌شود. NK Therapy و Gamma‑Delta Therapy در فازهای مطالعاتی و پروتکل‌های تحقیقاتی استفاده می‌شوند.
آیا پرتون بیم‌تراپی برای لنفوم مفید است؟
در موارد موضعی و برای حفظ بافت سالم، پروتون بیم‌تراپی می‌تواند مزیت داشته باشد و در مراکز پیشرفته چین در دسترس است.
جدیدترین درمان برای لنفوم هوچکین چیست؟
ترکیب Nivolumab + AVD (N-AVD) با PFS دو‌ساله ۹۲٪ در مطالعات اخیر به عنوان گزینه برتر برای هوچکین پیشرفته معرفی شده است.
Pola-R-CHP چه مزیتی نسبت به R-CHOP دارد؟
Pola-R-CHP در بیماران مسن‌تر و با IPI بالا نتایج بهتری نشان داده و می‌تواند جایگزین R-CHOP در برخی زیرگروه‌های DLBCL شود.