مقدمه
با افزایش شدت مبارزه علیه سرطان، دانشمندان و انکولوژیست‌ها در حال توسعه گزینه‌های درمانی دقیق‌تر و قدرتمندتر هستند. ایمنی‌درمانی توجه بسیاری را به خود جلب کرده است و سه درمان پیشرو در این حوزه عبارتند از: درمان CAR-T، درمان سلول‌های NK (Natural Killer) و درمان سلول‌های گاما دلتا T. این روش‌های نوآورانه درمان سرطان را متحول کرده‌اند و برای بیمارانی که با سرطان‌های سخت‌درمان یا در مراحل پیشرفته مواجه هستند، امید ایجاد کرده‌اند.
1. درمان CAR-T: یک جهش بزرگ در درمان سرطان
درمان با سلول‌های T گیرنده آنتی‌ژن کایمریک (CAR-T) یکی از انقلابی‌ترین پیشرفت‌ها در درمان سرطان در سال‌های اخیر بوده است. این روش شامل استخراج سلول‌های T بیمار، تغییر ژنتیکی آنها برای حمله به سلول‌های سرطانی و سپس تزریق مجدد آنها به بدن بیمار است.
مزایا:
به طور ویژه در برابر سرطان‌های خونی مانند لوکمی، لنفوم و مولتیپل میلوما مؤثر است.
در برخی از بیماران که درمان‌های سنتی موفقیت‌آمیز نبوده‌اند، به درمان بلندمدت و بهبود کامل منجر شده است.
چالش‌ها:
درمان CAR-T در حال حاضر بیشتر برای سرطان‌های خونی مؤثر است و در برابر تومورهای جامد نتایج محدودی داشته است.
عوارض جانبی مانند سندروم آزادسازی سیتوکین (CRS) می‌تواند شدید باشد و نیاز به مدیریت دقیق دارد.
بیمارستان‌های چینی مانند مرکز سرطان دانشگاه فودان شانگهای در این حوزه پیشرفت‌های قابل توجهی داشته‌اند و آزمایش‌های بالینی را برای گسترش استفاده از درمان CAR-T در درمان تومورهای جامد آغاز کرده‌اند.
2. درمان سلول‌های NK: استفاده از دفاع‌های طبیعی بدن
درمان سلول‌های قاتل طبیعی (NK) از سیستم ایمنی ذاتی بدن برای مبارزه با سرطان استفاده می‌کند. سلول‌های NK نوعی از سلول‌های سفید خون هستند که به طور طبیعی می‌توانند سلول‌های سرطانی را بدون نیاز به حساسیت قبلی شناسایی و از بین ببرند.
مزایا:
برخلاف سلول‌های CAR-T، سلول‌های NK می‌توانند طیف گسترده‌تری از سلول‌های سرطانی، از جمله تومورهای جامد را هدف قرار دهند.
خطر کمتری برای عوارض جانبی شدید مانند CRS دارد و درمان ایمن‌تری برای بسیاری از بیماران به شمار می‌رود.
چالش‌ها:
سلول‌های NK نسبت به سلول‌های CAR-T کمتر تخصصی هستند که ممکن است اثربخشی کلی آنها را کاهش دهد.
تحقیقات برای بهبود پایداری و فعال‌سازی سلول‌های NK در بدن بیمار در حال انجام است.
بیمارستان‌های چینی مانند PUMCH در خط مقدم تحقیقات در زمینه درمان سلول‌های NK قرار دارند و این درمان را برای سرطان‌هایی که به سایر ایمنی‌درمانی‌ها مقاوم بوده‌اند، ارائه می‌دهند.
3. درمان سلول‌های گاما دلتا T: یک مرز جدید
درمان سلول‌های گاما دلتا T یک نوع ایمنی‌درمانی در حال ظهور است که نویدبخش درمان تومورهای جامد، که یک مانع مهم برای سایر درمان‌های سلولی بوده‌اند، است. سلول‌های گاما دلتا T زیرمجموعه‌ای از سلول‌های T هستند که دارای ویژگی‌های ذاتی مانند هستند و قادرند طیف وسیع‌تری از سلول‌های سرطانی را شناسایی و از بین ببرند.
مزایا:
در برابر هر دو نوع سرطان‌های خونی و تومورهای جامد مؤثر است.
سلول‌های گاما دلتا T می‌توانند سلول‌های سرطانی را به گونه‌ای از بین ببرند که از بسیاری از مکانیسم‌های فرار ایمنی رایج در تومورها جلوگیری کنند.
چالش‌ها:
این درمان هنوز در مراحل اولیه تحقیقات و آزمایش‌های بالینی است و هنوز به اندازه CAR-T یا NK در دسترس نیست.
تحقیقات بیشتری برای بهبود افزایش تعداد سلول‌های گاما دلتا T و بهینه‌سازی اثربخشی آنها مورد نیاز است.
نتیجه‌گیری
درمان‌های نوین مانند CAR-T، سلول‌های NK و سلول‌های گاما دلتا T افق‌های جدیدی را برای بیماران سرطانی گشوده‌اند و در برخی موارد به نتایج بهبود یافته و حتی درمان‌های دائمی منجر شده‌اند. بیمارستان‌های چین در این حوزه پیشگام بوده و در ارائه درمان‌های نوین و تحقیق در مورد نسل بعدی درمان‌های ایمنی‌درمانی پیشرفت‌های قابل توجهی کرده‌اند. با ادامه تحقیقات و بهبودهای بالینی، این درمان‌ها می‌توانند به بخشی اصلی از روش‌های درمان سرطان در آینده تبدیل شوند.
