درمان جدید DARIC CAR T برای هدف‌گیری سلول‌های پلاسما در بیماری‌های خودایمنی معرفی شد. این فناوری جدید در مرکز تحقیقات کودکان سیاتل توسعه یافته و در جلسه ASGCT 2024 ارائه گردید.
معرفی درمان DARIC CAR T
پژوهشگران مرکز تحقیقات کودکان سیاتل در حال بررسی پیش‌بالینی نوع جدیدی از سلول‌های CAR T به نام DARIC CAR T هستند که برای هدف قرار دادن سلول‌های پلاسما طراحی شده‌اند. این فناوری با هدف درمان بیماری‌های خودایمنی توسعه یافته است؛ جایی که پادتن‌های تولیدی توسط سلول‌های پلاسما به بافت‌های سالم بدن حمله می‌کنند.
Peter Cook، PhD، پژوهشگر ارشد این مرکز، نتایج اولیه این تحقیق را در بیست‌وهشتمین نشست سالانه انجمن ژن و سلول‌درمانی آمریکا (ASGCT) در ماه مه ۲۰۲۴ در نیواورلئان ارائه کرد.
⚙️ سلول‌های DARIC CAR T چگونه کار می‌کنند؟
این نوع خاص از سلول‌های CAR T با هدف‌گیری BCMA (یک آنتی‌ژن سطحی بر روی سلول‌های پلاسما) عمل می‌کنند. ویژگی منحصر به‌فرد آن‌ها این است که فعالیتشان به حضور یک داروی کوچک (مولکول راپامایسین) وابسته است؛ به عبارت دیگر:
بدون وجود دارو، سلول‌های CAR T غیرفعال باقی می‌مانند.
این موضوع دو مزیت کلیدی دارد:
- قابلیت کنترل زمان فعال‌سازی، که در بیماری‌های خودایمنی با دوره‌های عود و بهبودی مهم است.
- افزایش ایمنی درمان، چرا که می‌توان در هر زمان سلول‌ها را غیرفعال کرد.
???? نتایج کلیدی آزمایش‌ها
در محیط آزمایشگاه (in vitro):
- سلول‌های DARIC CAR T توانستند سلول‌های پلاسما را به طور دقیق هدف قرار دهند.
- این عملکرد فقط در حضور داروی تنظیم‌کننده (راپامایسین) فعال بود.
- بر خلاف سلول‌های B نابالغ، سلول‌های پلاسما به طور انتخابی حذف شدند.
در مدل حیوانی (in vivo):
- در موش‌هایی که با سلول‌های پلاسما انسانی پیوند شده بودند، تزریق این سلول‌های درمانی باعث کاهش کامل سطح IgM و IgG در خون شد.
- این نتیجه تأییدی بر توانایی این فناوری در حذف آنتی‌بادی‌های گردش‌کننده بود.
کاربردهای احتمالی
این درمان به‌ویژه در مواردی مانند:
- رد پیوند اعضا (Solid Organ Rejection) به دلیل وجود آنتی‌بادی‌های پیش‌ساز
- بیماری‌های خودایمنی مانند لوپوس، واسکولیت و سندرم آنتی‌فسفولیپید
می‌تواند بسیار مؤثر باشد.
در حالی‌که CAR Tهای سنتی مانند CD19 در درمان لوپوس مؤثر بودند، اما بسیاری از سلول‌های پلاسما CD19 را بیان نمی‌کنند؛ بنابراین، DARIC CAR T گزینه‌ای دقیق‌تر و هدفمندتر به شمار می‌آید.
چالش‌ها و مسیر آینده
بزرگ‌ترین چالش، همانند سایر درمان‌های سلولی، هزینه بالا و پیچیدگی‌های فنی آن است. پژوهشگران در تلاش هستند تا به جای مهندسی سلول‌ها در خارج از بدن، از تحویل ویروسی درون‌بدنی (in vivo) برای تبدیل سلول‌های T به DARIC CAR T استفاده کنند. این رویکرد می‌تواند هزینه‌ها را کاهش داده و ایمنی درمان را ارتقا دهد.
گام بعدی پژوهشگران استفاده از مدل‌های واقعی بیماری، مانند پیوند پوست یا مدل‌های حیوانی بیماری‌های خودایمنی است.
نتیجه‌گیری
فناوری DARIC CAR T گامی مهم در توسعه درمان‌های سلولی قابل‌کنترل برای بیماری‌های خودایمنی است. با امکان هدف‌گیری دقیق سلول‌های پلاسما و قابلیت تنظیم زمان فعالیت سلول‌ها، این روش می‌تواند مسیر درمان‌های ایمن‌تر و مؤثرتر را برای بیماران باز کند.
منتشر شده در: ۲۳ ژوئن ۲۰۲۵ | نویسنده: پیتر کوک، PhD | مرکز تحقیقات کودکان سیاتل
منبع:
Cook P. Targeting human plasma cells using small molecule regulated BCMA CAR T cells eliminates circulating antibodies in humanized mice. ASGCT 28th Annual Meeting, May 2024, Abstract #1258
